بررسی سنگ شناسی، دگرسانی، مینرالوگرافی و منشاءکانی زائی چند فلزی در کالدرای آبدر شهربابک

کالدرای آبدر با سن نئوژن بخشی از ساختمان آتشفشان مساحیم در 35 کیلومتری شمال شرق شهربابک، در شمال غربی کمربند آتشفشانی-رسوبیارومیه-دختر واقع است. کالدرای آبدر از نظر زمین شناسی و سن نسبی از قدیم به جدید شامل فوران های آذرآواری اولیه، برش های ولکانیکی، سنگ های ساب ولکانیک همراه با کانه زایی سولفیدی، سنگ های ساب ولکانیک فاقد کانه زایی سولفوری، گدازه ها، دایک ها و مواد آذرآواری تشکیل دهنده دیواره کالدرا می باشد.از لحاظ کانی شناسی، این سنگ ها از پلاژیوکلاز، کوارتز، فلدسپار آلکالن، بیوتیت، هورنبلند و کانی های اپاک به همراه کانی های فرعی زیرکن و اسفن تشکیل شده اند. در منطقه دو تیپ کانی زائی تشخیص داده شده است: 1- نوع پورفیری 2- کانی زایی رگه ای. کانی زایی پورفیری در دیوریت پورفیری قرار دارد با ویژگی های دگرسانی پتاسیک، فیلیک، رسی و پروپیلیتیک و همچنین کانه زایی ضعیف مس، مولیبدن و طلا شناخته می شود.کانسار پورفیری آبدر از نظر کانسارسازی به دو بخش هیپوژن و زون فروشست اکسیدی تقسیم می شود. منطقه هیپوژن بیشتر از کانی های کالکوپیریتو پیریت تشکیل شده است. زون اکسیدی که سطحی ترین زون در کانسار است از کانی های مالاکیت، آزوریت، هماتیت و گوتیت تشکیل شده است. کانی زائی رگه ای شامل رگه های نوع a، b و cمی باشد. در رگه های نوع a کانی زائی ضعیف بوده و بیشتر شامل کوارتز های درشت بلور می باشد. کانی زایی در رگه های نوع cشامل پیریت، گالن، اسفالریت، کالکوپیریت، استیبنیت، تترائدریت، تنانتیت، آرسنوپیریت،کوولیت، هماتیت، مگنتیت، پیرولوزیت و هیدرواکسیدهای آهن است.کانی های باطله نوع c عمدتاً شامل کوارتز، کلسیت،باریت و فیلوسیلیکات ها هستند. همچنین با استفاده از دیاگرام های پایداری و مقدار آهن اسفالریت، دمای ??? درجه سانتیگراد به دست آمد. ازپاراژنز کانی زایی رگه ای و مقایسه ترکیب شیمیایی کانی های سولفیدی در ناحیه آبدر با کانسارهای مشابه نتیجه گرفته می شود که کانی زایی رگه ای در ناحیه آبدر دارای منشاء گرمابی کم دما و از نوع سولفیداسیون پایین و در ارتباط با استراتوولکان مساحیم می باشد.